Ministers blijven weg bij ondertekening conflictdiamanten-verdrag
De geïndustrialiseerde landen hanteren twee standaarden in de bestrijding van terrorisme. NiZA concludeert dat de internationale onderhandelingen over de strijd tegen conflictdiamanten, ook wel bekend als het 'Kimberley-proces', in een serieuze crisis verkeren.

 EU Control of Diamond Imports from African countries in conflict
Report of the European Union expert meeting, Sep. 25, 2001 (PDF, 564 kB) European Union expert meeting
EU control of Diamond imports from African Countries in Conflict
Tuesday September 25, European Parliament, Brussels
 programme HTML PDF

Conflict diamonds: crossing European borders?
A case study of Belgium, the United Kingdom and the Netherlands
(Amsterdam, Aug. 2001)
 summary HTML PDF
 full text (PDF) 261 kB
 conclusions
 recommendations

Will moscow meeting bring war or peace to conflict diamonds
Global Witness press release (July 1, 2001)
ABN AMRO en de diamanthandel
Onderzoeksrapport SOMO 23 mei 2001
Kimberley process stalled?
Press release, Brussels, April 27, 2001
Concern at lack of progress towards a conflict diamond certification system

Recente informatie vindt u op de nieuwe site: www.fataltransactions.nl

links to key documents   selected links   links to background articles

	Diamanten: van een genadeloze schoonheid
	DIAMANTEN, HET BETOVERENDE GESCHENK VAN SCHOONHEID EN HET SYMBOOL VAN EEUWIGE LIEFDE, HEBBEN OOK EEN SCHADUWZIJDE...

Consumenten in Europa, Azië en Amerika zijn zich er gewoonlijk niet van bewust dat de opbrengsten uit de diamantmijnen door krijgsheren in Afrika worden gebruikt om er wrede oorlogen in Angola, de Democratische Republiek Congo en Sierra Leone mee voort te zetten. De campagne Fatal Transactions roept op tot een positieve gebruikerskeuze voor conflictvrije diamanten om zo de industrie ervan te overtuigen gezamenlijk verantwoordelijkheid te nemen en zodoende te verzekeren dat hun manier doen niet leidt tot het schenden van de fundamentele mensenrechten van miljoenen Afrikaanse van zaken burgers.

INLEIDING

De economische krachten achter conflicten zijn sinds het einde van de koude oorlog complexer. Internationale financiële instellingen zijn vasthoudend als het gaat over economische hervormingen in ontwikkelingslanden. Zij streven naar een versterking van het economische draagvlak in die landen, maar verstoring van het machtevenwicht is vaak het gevolg. Dit heeft soms dramatische gevolgen.

Sommige landen belanden in uitzichtloze oorlogen, waarbinnen nog nauwelijks sprake is van een nationale staat. Machtige multilaterale instellingen (zoals Wereldbank, Internationaal Monetair Fonds) spelen daarin een rol. Zij versterken de private sector. Deze is soms de drijvende kracht achter stabiliteit en wederopbouw, maar draagt soms ook bij aan oorlogen gaande gehouden door 'warlords' die belang hebben bij politieke instabiliteit. 'Fatal Transactions' richt zich op een voorbeeld van de oorlogseconomie: het oplaaien en voortduren van burgeroorlogen in Angola, de D.R. Congo en Sierra Leone als gevolg van de handel in diamanten.

'FATAL TRANSACTIONS'

'Fatal Transactions' is een internationale consumentencampagne. Zij roept regeringen en bedrijven - betrokken bij de winning van diamanten - op effectieve controle toe te passen op de handel in diamanten. Deze handel mag geen conflicten en economische onrechtvaardigheden voeden. 'Fatal Transactions' vraagt het publiek en geïnteresseerde organisaties deze oproep te ondersteunen. Het gaat in de kern niet alleen om diamanten, maar om het misbruik van grondstoffen om oorlogen voort te zetten.

De campagne probeert aan te tonen hoe westerse bedrijven daarin zijn betrokken, met name door het handel drijven in die grondstoffen. De gevolgen van deze handel zijn desastreus voor de bevolking in de betrokken landen. 'Fatal Transactions' daagt internationale bedrijven uit hun verantwoordelijkheid te nemen in het oplossen van deze conflicten. Zij moeten afzien van handel in grondstoffen die gewapende conflicten steunen. De industrie moet doorzichtiger worden en handel met grondstoffen uit oorlogsgebieden uitbannen als deze oorlogen voeden. Ook regeringen en multilaterale instellingen moeten in een tijdperk van globalisering wereldwijd samenwerken om effectieve controle op die handel te bewerkstelligen.

'Fatal Transactions' richt zich voorlopig op de diamanthandel, omdat deze fonkelende stenen de primaire bron zijn van enkele wrede oorlogen in Afrika.

DIAMANTEN, EEN BRON VAN CONFLICTEN

In landen als Angola, de D.R. Congo en Sierra Leone zijn regeringen corrupt, rebellen genadeloos en grenzen poreus. Diamanten zijn instrumenten van slavenarbeid, moord, verscheurdheid, massale dakloosheid, economische ineenstorting. Je kunt diamanten voor een waarde van miljoenen US dollars in een zoom van een jas smokkelen en het is gecompliceerd om te achterhalen waar ze zijn gedolven. Hoewel de diamant geen onmisbare levensbehoefte is, is de prijs op de wereldmarkt door kunstmatige schaarste gegarandeerd hoog. Diamanten van 'warlords' vinden snel hun weg in de grote stroom van de handel en bezoedelen de eerlijke handel. Men schat dat van de totale wereldaanvoer van diamanten tien procent uit Afrikaanse oorlogsgebieden komt.

Diamanten vormen de vitale verbindingslijn van de Angolese rebellenbeweging UNITA. Stenen met een geschatte waarde van 3,7 miljard US dollars bekostigden aanvallen van de rebellen tussen 1992 en 1997. De Verenigde Naties hebben een embargo ingesteld tegen de handel in diamanten afkomstig van UNITA-bronnen. Daarmee tracht de VN UNITA te dwingen terug te keren naar de onderhandelingstafel. Er is nog geen VN-embargo tegen conflictdiamanten uit de D.R. Congo. Begin juli 2000 heeft de VN Veilig-heidsraad besloten tot een embargo tegen diamanten uit Sierra Leone, die niet voorzien zijn van een officieel certificaat. Met betrekking tot de D.R. Congo loopt een onderzoek. Tussen 1991 en 1999 voedden diamanten met een geschatte waarde van 200 miljoen US dollars de burgeroorlog in Sierra Leone. De RUF-rebellen controleren deze handel en brengen de stenen op de markt, naar wordt aangenomen met steun van buurlanden Liberia en Burkina Faso. Diamanthandel heeft ook buurlanden van Kongo gemotiveerd om betrokken te raken bij de burgeroorlog daar.

DE PRIJS, WALGELIJK HOOG

[Foto: © Kadir van Lohuizen]

In de laatste tien jaar van de oorlog in Angola zijn een half miljoen mensen gedood en honderdduizenden mensen, vooral kinderen, verminkt door landmijnen. Meer dan een kwart van de bevolking is uit hun huizen verdreven en nog een groter aantal afhankelijk van buitenlandse voedselhulp. Angola is volgens UNICEF voor een kind het slechtste land ter wereld om op te groeien.

Door het conflict in Sierra Leone verloren honderdduizenden bewoners van dit West-Afrikaanse land hun leven. Ongeveer de helft van de bevolking is het land ontvlucht of naar het binnenland gevlucht of gedwongen verplaatst. Duizenden ontvoerde kinderen worden nog vermist, ziekenhuizen liggen vol met verminkte slachtoffers van gruwelijke amputaties. Sierra Leone is - ondanks de potentiële rijkdom aan diamanten - door de VN aangewezen als armste land ter wereld.

Cijfers in Kongo zijn nog moeilijker te schatten: meer dan een miljoen mensen ontheemd, honderdduizend omgekomen, systematisch misbruik van mensenrechten, massaslachtingen, verdwijningen, verkrachtingen. De economie van al die landen is een puinhoop.

DIAMANTEN, EEN MOGELIJKE BRON VAN VOORUITGANG

Diamanten hoeven niet tot afschuw te leiden. Als ze op verantwoorde wijze worden gewonnen, zoals in Zuid-Afrika, Botswana en Namibië, dragen de edelstenen bij aan ontwikkeling en stabiliteit. In deze landen bevorderen de diamanten economische groei en creëren ze banen. Maar ook in die landen is nog een lange weg te gaan naar gelijke kansen en opheffen van sociale onrechtvaardigheden. Dat hangt niet alleen van diamanten af.

De diamantindustrie kan een bijdrage leveren aan de welvaart en stabiliteit in landen met diamanten door te garanderen dat deze edelstenen vrij zijn van conflicten. Daartoe moet een certificatiesysteem worden ontwikkeld, dat internationaal is opgezet en onafhankelijk gecontroleerd. Zo'n systeem kan garanderen dat de opbrengst van de diamant op de markt inderdaad geen oorlog financiert. Dat geld draagt dan bij aan de ontwikkeling van de economie in het land van herkomst. De diamantproducerende landen in Afrika zijn zich in toenemende mate bewust van het belang van regulerende en controlerende systemen om toezicht te houden op de diamanthandel. Zij trachten daartoe tot overeenstemming te komen.

Consumentenlanden in Amerika, Europa en Azië kunnen bijdragen door initiatieven in Afrika op dit vlak te ondersteunen, bijvoorbeeld door het naleven van strenge controle-maatregelen bij de douane.

CAMPAGNE VOEREN VOOR VERANDERING

'Fatal Transactions' roept publiek en geïnteresseerde organisaties op druk uit te oefenen op de diamanthandel en regeringen om effectieve controlemaatregelen op de handel te ontwikkelen en na te leven. Het publiek moet er zeker van zijn dat de opbrengst van de diamanthandel niet langer gewapende conflicten in Afrika financiert. Regeringen van landen waar diamanten worden gedolven, geslepen en verhandeld zijn met de diamantindustrie begonnen met het ontwikkelen van controlesystemen. Het doel is om zogenaamde 'bloeddiamanten' van de markt te weren. 'Fatal Transactions' verwelkomt deze eerste stappen in de richting van een onafhankelijk verificatiesysteem dat de certificatie van diamanten regelt.

Gedurende de laatste tien jaar van het Angolese conflict werden meer san een half miljoen mensen gedood

De effectieve verwezenlijking van zo'n systeem is cruciaal voor de garantie aan consumenten dat hun diamanten niet afkomstig zijn uit gebieden waar gewapende conflicten zijn. Regeringen uit productie- en consumptielanden moeten doorgaan in hun pogingen een onafhankelijk gecontroleerd certificatiesysteem van de grond te krijgen. Ook moeten internationale mijnbouwmaatschappijen en handelaars doorgaan hun handel transparanter te maken. Dit is een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid van alle betrokken partijen in de diamantwereld.

'Fatal Transactions' pleit tevens voor voortzetting van onderzoek naar technieken die bijdragen aan het identificeren naar oorsprong van diamanten. Zolang mensen diamanten dragen, waarvan zij de oorsprong niet kennen, zullen zij doorgaan met het stellen van kritische vragen om daarmee hun zorg kenbaar te maken. Wie zou niet geschokt zijn als zij ontdekt dat haar juwelen, haar symbool van eeuwige liefde en reinheid, besmeurd is met bloed?

FATAL TRANSACTIONS IS EEN INTERNATIONALE CAMPAGNE EN BESTAAT UIT VIJF INTERNATIONALE MENSENRECHTENORGANISATIES
	Global Witness is gevestigd in Groot-Brittannië en is een niet-overheidsorganisatie die zich richt op de verbanden tussen misbruik van milieu- en mensenrechten, en wel speciaal de invloeden van exploitatie van natuurlijke hulpbronnen op landen en hun bevolking. Door pionierswerk te verrichten bij onderzoekstechnieken verzamelt Global Witness informatie en bewijs dat gebruikt wordt tijdens het lobbyen en om het bewustzijn op te wekken. De informatie van Global Witness wordt gebruikt om regeringen, intergouvernementele organisaties, niet-overheidsorganisaties en de media te briefen. Global Witness heeft geen banden met de politiek. http://www.globalwitness.org
	Intermon is een Spaanse niet-overheidsorganisatie, die in 1956 werd opgericht. Als lid van Oxfam International werkt het samen met mensen in landen in het Zuiden om armoede en onrecht uit te roeien. Intermon levert met zijn inspanning een bijdrage aan die van de tien andere deelorganisaties van Oxfam International, om zodoende een grotere mate van effectiviteit in zijn werk te bereiken. Intermon zorgt voor humanitaire bijstand in ramp- en conflictsituaties, moedigt solidariteit en respect voor mensenrechten aan, stelt de oorzaken van armoede aan de kaak en propageert 'Eerlijke Handel'. http://www.intermon.org
	Medico International is gevestigd in Duitsland en is een sociaal-medische mensenrechtenorganisatie. Alle activiteiten van Medico International zijn gericht op het promoten en ondersteunen van initiatieven die de gezondheid van de mens verbeteren, onder het motto 'gezondheid is meer dan alleen de afwezigheid van ziekte'. In de context van ontwikkeling die georiënteerd is op hulp in noodsituaties, ondersteunt Medico zijn partners bij het opzetten van structuren die een overgang mogelijk moeten maken van afhankelijkheid van buitenaf naar zelfstandigheid. Medico werkt in wezen samen met de lokale partners, in 15 landen in Afrika, Latijns-Amerika en het Midden-Oosten, geeft hulp in noodsituaties aan vluchtelingen, verleent hulp in oorlogssituaties en bij natuurrampen, steunt projecten die autonomie en zelfbeschikking ondersteunen, steunt rehabilitatie van oorlogsslachtoffers, steunt mensenrechten en geeft publieksinformatie. Medico is medeoprichter van de International Campaign to Ban Landmines (ICBL), winnaar van de Nobelprijs in 1997. http://www.medico.de
	NiZA , het Nederlands instituut voor Zuidelijk Afrika is een onafhankelijke niet-overheidsorganisatie die in 1997 werd opgericht, als het resultaat van een fusie tussen drie voormalige anti-apartheids- en solidariteitsorganisaties. NiZA verspreidt informatie over Zuidelijk Afrika en organiseert campagnes, discussies en uitwisselingsprogramma's, om daardoor de wederzijdse contacten tussen Zuidelijk Afrika en Nederland te stimuleren. Het instituut handhaaft een netwerk van contacten met plaatselijke niet-overheidsorganisaties die werken op het gebied van de mensenrechten, democratisering, geslacht en wederopbouw door geheel Zuidelijk Afrika. Door middel van persoonlijke bijstand en financiële ondersteuning van kleine programma's in de regio, draagt NiZA bij tot de vestiging van democratische en gelijkwaardiger gemeenschappen in Zuidelijk Afrika. http://www.niza.nl
	Novib , gevestigd in Nederland, is een onafhankelijke niet-overheidsorganisatie. De organisatie heeft drie doelstellingen: structurele verlichting van de armoede door middel van samenwerking met lokale partners in Azië, Afrika, Latijns-Amerika, de voormalige Sovjetunie en Oost-Europa, vorming van de Nederlandse publieke mening en opkomen voor de belangen van de armen door het maken van beleid. Novib heeft zich ten doel gesteld het volume van lokale organisaties te laten groeien om de levensstandaard te verhogen en hen in staat te stellen sociale en economische onderdrukking te overwinnen, in het bijzonder op het gebied van mensenrechten, de positie van vrouwen en de bescherming van het milieu. Novib informeert het Nederlandse publiek door het uitlokken van conventionele beelden en het aanmoedigen van een beter begrip en bewustzijn van de consument. Novib verdedigt de belangen van ontwikkelingslanden in de politieke en economische machtscentra van het Westen en probeert politieke besluiten te beïnvloeden. http://www.novib.nl